بررسی تجربه جهانی نشان میدهد که اصلاح و تغییر برخی از رویکردها در شرایط فعلی میتواند منجر به کاهش اثر تحریمها و افزایش سرعت بازیابی توان اقتصادی کشور شود. برخی راه حل های موجود عبارت است از:1- انعطافپذیری در برابر شوک: سر ریز بحران مالی سال ۲۰۰۸ در بسیاری از اقتصادهای بزرگ دنیا، باعث ورود واژه «تاب آوری» در ادبیات اقتصادی شد.. تاب آوری اقتصاد یا مقاومت اقتصادی را میتوان توانایی یک اقتصاد برای فرار از شوکهای خارجی، تحمل این شوکها و بازیابی توان پس از عبورِ این شوکها ترجمه کرد. به نظر میرسد، مهمترین کانال اثرگذاری تحریمها بر اقتصاد ایران، اثر آن بر بخش ارزی است.
کاهش درآمد ارزی ایران از یکسو و کاهش دسترسی ایران به ارز حاصل از صادرات نفت در شرایط تحریم از سوی دیگرمیتواند زمینهساز بروز شوک ارزی و در نهایت انتقال این شوک به بخش حقیقی اقتصاد کشور شود. بنابراین یکی از مهمترین پاتکها به تحریمهای آمریکا افزایش میزان انعطاف نظام ارزی در برابر شوکهای خارجی است به همین واسطه پیشنهاد میشود: اولا سیاستگذار به قیمت بازار بها دهد و ثانیا نحوه مداخله خود را به نحوی تنظیم کند که با از دست دادن کمترین منابع از ارزش پول ملی حفاظت کند. رویکردی که در ادبیات اقتصادی بهعنوان «نظام ارزی شناور مدیریت شده» شناخته میشود. 2- پاتک اقتصادی به تحریم: تابآوری اقتصادی بهعنوان یک رویکرد پیوسته در جریان تعریف میشود. این به این معناست که سیاستگذاران همواره با در نظر گرفتن احتمالات مختلف شوکهای خارجی، امید ریاضی اثر این شوکها در اقتصاد را کاهش دهند. البته در شرایط بروز شوکهای ناشی از تحریم یکی از مهمترین راهکارهای ممکن استفاده از دیپلماسی در سیاست خارجی است. اما صرف نظر از بازی در عرصه سیاست خارجی، استحکامبخشی به بخشهای مختلف اقتصادی، استفاده از رویکردهای خلاقانه در کاهش دامنه اثر تحریم بر روابط تجاری و تغییر رویههای حاکم بر اقتصاد کشور میتواند به منزله سپر دفاعی، آثار جراحات ناشی از تحریم بر بدنه اقتصادی کشور را کاهش دهد.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
مورخ 12 آبان 1397
روابط عمومی مرکز ملی رقابت